مصرف‌گرایی: از اجبار تا لذت مطالعه‌ای جامعه‌شناختی پیرامون مصرف‌گرایی در میان ساکنان شهر تهران

گسترش فزاینده کالاهای مصرفی همسو با روند رو به تزاید مکان­های مصرف و ارتقای نسبی سطح زندگی، مصرف­گرایی را به پدیده شایع جوامع معاصر مبدل کرده­ و موجب شده­است تا مفسران اجتماعی از مصرف کالاها بیش از تولید آن‌ها به­عنوان نیروی پیش­برنده جوامع معاصر یاد کنند. این امر پژوهش­های جامعه­شناختی را ضرورتاً با پرسش از عوامل موجد مصرف­گرایی درگیر ساخته­است. مقاله حاضر در همین راستا مطالعه عوامل موثر بر مصرف­گرایی را در کانون توجه خود جای داده است. تحقیق با روش ترکیبی و استفاده توأمان از دو تکنیک پرسش‌نامه و مصاحبه نیمه­ ساخت­یافته صورت پذیرفته­است. یافته­های تحقیق مؤید آن­است که مصرف­ الزاماً به­نحوی یک­سویه متأثر از جبر و تعینات ساختاری- طبقاتی نبوده و بایستی آن را در تلفیق عوامل ذهنی و عینی و نیز در پیوند با موضوعاتی همچون تمایزطلبی و لذت­جویی (هدونیسم) فهم کرد.